Programma 4. Sociaal

In dit programma presenteren we -als ‘pilot’- een verantwoording waarin alle informatie elementen zijn opgenomen. Dat betekent dat, ten opzichte van de beleidsbegroting 2023, extra zijn toegevoegd: een doelenboom, effect indicatoren, prestatie indicatoren en de duiding bij de causaliteit tussen activiteiten/prestaties en effecten (achteraf). Dit is nog in ontwikkeling en is bedoeld om effectief te kunnen sturen op de inzet van beschikbare middelen nu we zien dat de kosten van de voorzieningen in het sociaal domein stijgen.

Doelenboom en beleidskaders 

Topindicatoren

Toelichting maatschappelijk effect (causaliteit activiteiten/prestaties/mijlpalen en effecten)

Beoogd effect
Door meer in te zetten op eigen kracht en preventieve/collectieve oplossingen willen we problemen eerder signaleren en zo normaal mogelijk oplossen in de leefwereld van de inwoner. Daarmee houden we (specialistische) zorg en ondersteuning betaalbaar voor inwoners die dat echt nodig hebben.

Toelichting op gerealiseerd effect in 2023
De Monitor Sociale Kracht geeft inzicht in de sociale kracht in Stichtse Vecht. Voor de monitor wordt uitgegaan van de veronderstelling dat de sociale kracht van het collectief van inwoners wordt bepaald door een aantal onderliggende componenten c.q. pijlers die enerzijds betrekking hebben op persoonlijke kenmerken en de deelname aan de samenleving (o.m. zelfredzaamheid, participatie en mate van eenzaamheid) en anderzijds de leefomgeving van inwoners typeren (o.m. sociale samenhang in de buurt). In 2023 heeft de vierde meting plaatsgevonden. Het overall beeld is dat de scores redelijk stabiel blijven. De kern Maarssenbroek scoort in het algemeen op alle indicatoren lager dan de andere kernen. De algemene score voor sociale kracht blijft gelijk of stijgt heel licht, evenals de score voor participatie. De zelfredzaam blijft gelijk over de jaren, maar laat in 2023 een kleine daling zien. De laatste meting toont dat na een dalende trend op de score op mate van eenzaamheid in de periode 2016-2020 de score in 2023 iets is gestegen ten opzichte van 2020. Dat betekent dat inwoners zich in 2023 minder eenzaam voelen dan in 2020. De stijgende trend van de sociale samenhang in de buurt in de periode 2016-2020 is gestopt. De meting in 2023 is iets gedaald ten opzichte van 2020. Sociale samenhang/cohesie is ook een van de aandachtspunten uit de kernfoto’s.

Voor de verplichte BBV-indicatoren jongeren met jeugdhulp en aantal cliënten per 10.000 inwoners met een maatwerkarrangement WMO zijn de aantallen opgenomen zoals gepresenteerd in de jaarstukken 2021, 2022 en 2023. We constateren dat we deze taken deels als gemeente zelf uitvoeren en deels door andere partijen laten uitvoeren. Met ingang van 2022 is een deel van de taken jeugdzorg en WMO belegd bij TIM SV. Dit betekent dat de informatie nodig is vanuit verschillende organisaties om deze indicatoren te berekenen. We constateren dat de kwaliteit van de berekeningen van deze indicatoren nog niet goed is. Uit het BDO rapport over TIM SV blijkt dat de gemeente en TIM SV verschillende definities hanteerden en/of dat aantallen niet volledig waren door ontbrekende gegevens vanuit een organisatie (aantallen wijkteams waren bij de gemeente zelf niet in beeld). Een trendanalyse op deze indicatoren is daarom nog  niet zinvol. Bij de verlenging van de samenwerking met TIM SV voor 2025 en 2026 zijn afspraken gemaakt over de wijze van monitoring van het inverdieneffect bij TIM SV door heldere vastlegging van uitgangspunten in de begroting en monitoring van de realisatie met nog nader af te stemmen effect- en prestatie indicatoren. In 2024 geven we hier samen met TIM SV invulling aan. Daarbij betrekken we ook de monitoring van de bestuursopdracht voorveld.

Voor wat betreft het zorggebruik (jeugdhulp en Wmo) zien we al langere tijd een stijging en een trendbreuk (ook financieel) vanaf 2021 (als gevolg van de corona pandemie en oorlog in Oekraïne). We gaan er vanuit dat een deel van de gestegen zorgvraag vanaf de trendbreuk in 2021 een tijdelijk karakter heeft. Tegelijkertijd houden we voor de komende jaren rekening met een toenemende vraag als gevolg van de dubbele vergrijzing.

Afgelopen jaar hebben we samen met TIM SV maatregelen genomen om de kostenstijging bij TIM SV te verminderen. In september zagen we de eerste effecten van deze maatregelen in een verminderd aantal unieke cliënten maatwerk jeugd en WMO (via onderaannemers) bij TIM SV. Doordat het aantal klanten bij TIM SV in het laatste kwartaal van 2023 opnieuw toenam is het totaal aantal klanten dat TIM SV heeft bereikt in 2023 alsnog hoger uitgekomen dan begroot.

Voor 2024 willen we de daling van klantaantallen bij TIM Stichtse Vecht en de Wmo verder versterken door een betere positionering van het voorveld. In de begroting 2024 is hiervoor een innovatiebudget opgenomen. Ook is een ‘bestuursopdracht voorveld’ geformuleerd die op dit moment wordt uitgevoerd. Het voorveld bestaat uit organisaties waar inwoners vrij toegankelijk gebruik van kunnen maken voor (ondersteunings)vragen, zoals MOmenz, Kwadraad en Leef.

De ontwikkelingen in de klantenaantallen bij TIM SV hebben zich in 2023 niet financieel vertaald. Tegenover de daling van kosten door lagere klantenaantallen in het tweede en derde kwartaal staat een stijging van kosten door de veel hogere inflatie dan begroot. In de begrotingen 2024, 2025 en 2026 van TIM SV zien we wel een eerste financiële afbuiging. In 2023 hebben we het te verwachten financieel effect van een versterkt voorveld met eigen uitgangspunten vertaald in een realistische bandbreedte voor de kosten TIM SV in 2024.´